ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΔΗΛΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΜΟΡΦΟΥ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΛΟΓΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ CARL ROGERS

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ

ΤΩΝ ΔΗΛΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΜΟΡΦΟΥ

ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΛΟΓΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ CARL ROGERS

Γράφει ο Γιώτης Θάσιος*

17 Δεκεμβρίου 2019

Προσεγγίζουμε με την σειρά μας, τις άστοχες δηλώσεις του Μητροπολίτη Μόρφου κ. Νεοφύτου κυρίως και σκόπιμα απο ψυχολογικής οπτικής, αφού διάφοροι κληρικοί και θεολόγοι έχουν προσεγγίσει θεολογικά και κριτικά τις επόμενες δηλώσεις του.

Σύμφωνα με την επιστήμη της Κλινικής Ψυχολογίας, και ειδικότερα με την Φαινομενολογική Θεωρία του Rogers ενα άτομο ή ένα πρόσωπο αν θέλετε, καθώς και οι πλείστοι επίσκοποι της Εκκλησίας, αδυνατούν να αφομοιώσουν τις εμπειρίες τους στη δομή του Εαυτού τους, και έτσι γι αυτό τον λόγο φανερώνεται η μεγίστη ασυμφωνία και αντίφαση του Εαυτού με την διδασκαλία της Εκκλησίας. Τούτο ισχύει για όλους μας βέβαια μέχρι να φτάσουμε στον φωτισμό ή στην αυτοπραγμάτωση.

Το ζήτημα, πιστών και απίστων, κληρικών και λαϊκών, είναι, κατά την γνώμη μας από ψυχολογικής αλλά και απο θεολογικής απόψεως, ότι δεν υφίσταται ένας σταθερός και ολοκληρώμενος εαυτός, αλλά υπάρχει ένας κατακερματισμένος και διεσπασμένος Εαυτός, μια τετραυματισμένη και ασθενούσα μάλλον προσωπικότητα.

Οι σύγχρονοι επίσκοποι και θεολόγοι της Εκκλησίας, έχουν μια ωραιοποιημένη και ναρκισσιστική, εξάπαντος αυτοδικαιωμένη εικόνα για τον Εαυτό τους, η οποία σύμφωνα με την ψυχολογία (πολύ πιθανόν και για την Θεολογία) ο εν λόγω Εαυτός βρίσκεται σε σοβαρή διάσταση απο την εμπειρία του.

Ο εν λόγω Εαυτός, με την εν λόγω νοσούσα ψυχοπαθολογία αρνείται ή παραποιεί απειλητικά ερεθίσματα (ένα απειλητικό ερέθισμα π.χ. για τους επισκόπους της Εκκλησίας είναι ο «μπαμπούλας» που ακούει στο όνομα Ιερά Αποτείχιση) για την αμυντική θωράκιση και υπεράσπιση του Εαυτού.

Για να δούμε, τώρα, μερικούς τύπους αμυντικής ψυχολογικής συμπεριφοράς που εκπηγάζουν μέσα απο τις αμφιλεγόμενες και παραποιημένες παρερμηνείες ενός οικογενειακού οράματος που εξυψώθηκε ως «Στύλος Ορθοδοξίας», σύμφωνα κατά πάντα με τις δημόσιες δηλώσεις του Μητροπολίτη Μόρφου, ο οποίος μας έχει συνηθίσει με τέτοια τραγελαφικά καμώματα και θρησκευτικά παραληρήματα.

Τύποι αμυντικής ψυχοπαθολογικής συμπεριφοράς αρκετών ποιμένων και επισκόπων της Εκκλησίας, είναι:

1. Η Παραποίηση: πρόκειται για μια σκόπιμη παρερμηνεία της αντικειμενικής αλλά και της εκκλησιαστικής πραγματικότητας ώστε να συμβαδίζει με την αυτοδικαιωμένη και ωραιοποιημένη εικόνα του επισκοπικού αξιώματος. Κλασσικό και ως Προπατορικό Αμάρτημα;

2. Η Εκλογίκευση: διαστρέβλωση νοήματος με λογικές μεθόδους ώστε να φέρουν την εμπειρία στα μέτρα του Εαυτού τους. Δείτε λ.χ. την εκλογίκευση ενός αμφιλεγόμενου οράματος, την διαστρέβλωση (το επισημαίνουν επώνυμα κληρικοί και λαϊκοί θεολόγοι) του με θεο-λογικές μεθόδους, ώστε να το προσαρμώσουν στα μέτρα και τα δεδομένα τους. Όταν υπάρχει δειλία, αντί θάρρος, εκλογικεύουν τους λόγους της απραξίας;

3. Οι Φαντασιώσεις: μια απέλπιδα φαντασιακή και ψυχολογική πάλι προσπάθεια, ώστε οι μητροπολίτες ή και οι πατριάρχες, να δημιουργήσουν με την βοήθεια των αυλικών τους για τον Εαυτό τους μια εικόνα παρεμφερή με αυτή της αυτοαντίληψης τους. Πρώτοι άνευ ίσων;

4. Η Προβολή: αυτά τα άτομα και οι εν λόγω προσωπικότητες, όπως λ.χ. και οι επίσκοποι, αποδίδουν τις επιθυμίες τους, τις ανάγκες τους ή και τους φόβους τους σε άλλα άτομα, αγνοώντας κατ΄ουσίαν ότι είναι δικά τους άλυτα πνευματικά και ψυχολογικά ζητήματα. Αυτά όλα, εκπηγάζουν βέβαια μέσα απο σωρηδόν δημόσιες διακηρύξεις επισκόπων της Εκκλησίας. Είναι έτσι ή όχι;

5. Και τέλος η Άρνηση: δηλ. η άρνηση της ύπαρξης αντικειμενικής εμπειρίας, λ.χ. της πνευματικής εμπειρίας των άλλων όπως π.χ., η άρνηση της χαρισματικής εμπειρίας των Ιερώς Αποτειχισθέντων, αφού εμμέσως πλην σαφώς τους προσβάλλει βάναυσα και τους υποσκάπτει αδυσώπητα και ειδικά δημόσια, αποκηρύττοντας αυτούς ως σχισματικούς, με άσφαιρο όπλο του ένα απλό οικογενειακό ή εξατομικευμένο θρησκευτικό όραμα, το οποίο μάλιστα δια μέσω της εκ(θεο)λογίκευσης το αναγάγει και το θεολογικοποιεί ως υπέρτατο Δόγμα Πίστεως. Τραγικό επισκοπικό ολίσθημα ;

Και τα πέντε προηγούμενα ψυχοπαθολογικά στοιχεία τα οποία για την Κλινική Ψυχολογία θεωρούνται ως σοβαρές ψυχολογικές άμυνες των ατόμων, και γιατί όχι και για τους ψυχολογικά ασταθείς επισκόπους της Εκκλησίας, βγαίνει το ψυχολογικό συμπέρασμα, ότι η εν λόγω ψυχολογική στάση τους:

1. Οδηγεί σε ψυχολογική ακαμψία τους ιδίους αλλά και σε σημαίνουσα δυσκαμψία το Σώμα της Εκκλησίας.

2. Συνιστά έλλειψη ευελιξίας στους υφιστάμενους κληρικούς και λαϊκούς, εμπεδώνει τον εκκλησιαστικό δογματισμό (δηλαδή το στενοκέφαλο) ο οποίος αρχινά από τους αφώτιστους Επισκοπους (αφώτιστοι είναι: αυτοί που δεν γνώρισαν ακόμη την ψυχολογική αυτοπραγμάτωση αλλά και την θεολογική φώτιση).

3. Η εν λόγω ψυχολογική (αλλά και θεολογική) ακαμψία των επισκόπων, καθώς και η έλλειψη πνευματικής και ποιμαντικής ευελιξίας, κομίζει το θλιβερό αποτέλεσμα τα άτομα εκτός και εντός Εκκλησίας, εξ αιτίας τέτοιων εκκλησιαστικών ανθρώπων, όπως λ.χ. τους επισκόπους της Εκκλησίας, (υπάρχουν και λαμπρές εξαιρέσεις βέβαια) να αδυνατούν να ενεργοποιήσουν τα έμφυτα χαρίσματά τους ώστε να ακολουθήσουν την ψυχολογική τάση της αυτοπραγμάτωσης (είτε να ενεργοποιήσουν τα αγιοπνευματικά τους χαρίσματα ώστε να ακολουθήσουν την θεολογική φώτιση) διότι κατά κύριον λόγο, δώστε σημασία στο επόμενο, όλη η ενέργεια των επισκόπων, κληρικών και λαϊκών οπαδών τους, δαπανείται κυρίως σε ψυχολογικές (συναισθηματικές και συγκινησιοκρατικές) συμπεριφορές ψυχολογικής άμυνας της παραποιημένης αυτοεικόνας του Εαυτού τους.

Τι ακριβώς θέλω να επισημάνω, κυρίως με την προηγούμενη ψυχολογική ανάλυση των άστοχων και άτοπων θεολογικών δηλώσεων του Μόρφου, και με την γενική κριτική στη ψυχοπαθολογία των Επισκόπων;

Θέλω να επισημάνω, ότι δεν είναι καθόλου κακό να ζητήσουν ταπεινά πέραν από την θεία βοήθεια του ελέους του Θεού, μέσω των Μυστήριων της Εκκλησίας, να ζητήσουν διακριτικά και ταπεινά, παράλληλα, γιατί όχι και την ψυχολογική βοήθεια ειδικών επιστημόνων στην Κλινική, Ψυχαναλυτική ή και Αναλυτική Ψυχολογία ούτως ώστε, ποιος ξέρει, ενδεχομένως, αν είναι πράγματι πνευματικοί άνθρωποι, θα ωφεληθούν με τα όσα ανακαλύψουν για τον «μεγαλοπρεπή» και αυτοδικαιωμένο Εαυτό τους.

Του Γιώτη Θάσιου

E-mail: yiotisthasios@gmail.com

*Ερευνητής της Αναλυτικής και Κλινικής Ψυχολογίας